Enkele jaren geleden is het profielwerkstuk (PWS) verplicht gesteld op alle middelbare scholen in Nederland. Een belangrijk onderdeel van het PWS is het doen van onderzoek. Dit is voor wetenschappelijke instituten een gouden kans. De bakermat voor de wetenschap ligt immers in het voortgezet onderwijs. Leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben echter weinig of geen ervaring met het zelf verzinnen en doen van onderzoek.
Want hoe bedenk je onderzoek? Wat is een goede onderzoeksvraag? Hiermee worstelen jaarlijks honderden leerlingen van de bovenbouw van de HAVO en het VWO. Steeds meer van deze leerlingen melden zich bij onderzoeksinstituten met vragen over begeleiding bij hun onderzoek voor het PWS. Men wil dan bijvoorbeeld ‘iets’ doen met veroudering of ‘iets’ met tweelingen. Het bedenken van zinvolle vragen over deze onderwerpen is vaak een probleem.
Enkele jaren geleden is het profielwerkstuk (PWS) verplicht gesteld op alle middelbare scholen in Nederland. Een belangrijk onderdeel van het PWS is het doen van onderzoek. Dit is voor wetenschappelijke instituten een gouden kans. De bakermat voor de wetenschap ligt immers in het voortgezet onderwijs. Leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben echter weinig of geen ervaring met het zelf verzinnen en doen van onderzoek.
Want hoe bedenk je onderzoek? Wat is een goede onderzoeksvraag? Hiermee worstelen jaarlijks honderden leerlingen van de bovenbouw van de HAVO en het VWO. Steeds meer van deze leerlingen melden zich bij onderzoeksinstituten met vragen over begeleiding bij hun onderzoek voor het PWS. Men wil dan bijvoorbeeld ‘iets’ doen met veroudering of ‘iets’ met tweelingen. Het bedenken van zinvolle vragen over deze onderwerpen is vaak een probleem.
Professionals zijn vaak bereid te helpen als een leerlingen met goede vragen komt en daarnaast zijn er heel veel gegevens verzameld in Nederlandse biobanken waar een leerling veel aan zou kunnen hebben.
Dit was aanleiding voor Eline Slagboom, hoogleraar Moleculaire Epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum om een tool te ontwikkelen waarmee hulp kan worden geboden. Dit heeft geresulteerd in een ’Stappenplan – Onderzoek doen’ ©. Het stappenplan is ontwikkeld om de start, de opzet en de
uitvoering van onderzoek duidelijk te maken. Professor Slagboom heeft samen met Gonneke Willemsen (VUMC) en Joyce Vriezen (LUMC) deze handleiding en bijbehorende instructiefilmpjes gemaakt met ondersteuning van het biobankenconsortium in Nederland (BBMRI). Ook is er een Excel-instructiefilm gemaakt om leerlingen de eerste stappen van het omgaan met gegevensbestanden te leren. Verschillende BBMRI onderzoeksgroepen hebben geanonimiseerde bestanden opengesteld voor gebruik door leerlingen.
